Jim Jarmusch

Chociaż sławę zawdzięcza talentowi reżyserskiemu, jest także aktorem, producentem, pisarzem, montażystą i kompozytorem. Jego pierwszy film, Permanent Vacations, powstał w 1980 roku. Cztery lata później otrzymał złotą palmę w Cannes za Stranger Than Paradise. W 1986 roku rozpoczął pracę nad serią krótkich filmów zananą jako Kawa i papierosy. Za trzeci epizod otrzymał Złotą Palmę na festiwalu w Cannes.

W wieku 17 lat opuścił rodzinne Akron i przyjechał do Nowego Jorku. Początkowo chciał zostać pisarzem, więc studiował literaturę na Uniwersytecie Columbia (od 1971 roku). Pod koniec studiów na rok wyjechał do Paryża, gdzie najwięcej czasu spędzał w Cinematheque Francaise. Po powrocie do Stanów podjął studia w Institute Film and TV na Uniwersytecie Nowojorskim. W tym okresie poznał środowisko nowojorskich awangardowych filmowców i muzyków, m. in. Patti Smith, Eric Mitchell, Bette Gordon oraz David Byrne z Talking Heads. Rektor nowojorskiej szkoły filmowej, Laslo Benedek, poznał go z Nicholasem Rayem. W latach 1976-79 Jarmusch był asystentem Raya. Współpracował również z Wimem Wendersem nad jego filmem Nick’s Film: Lighting Over Water" (Film Nicka: Błyskawica ponad wodą, 1979/80), dziełem o akcie umierania twórcy Buntownika bez powodu. Rayowi zadedykował Jarmusch swój dyplomowy film Nieustające wakacje (1980). W 1982 roku dzięki pomocy Wendersa zrealizował Inaczej niż w raju. Dzięki Wendersowi rozpoczął również współpracę z producentem swoich następnych filmów Otto Grokenbergerem i operatorem Robbym Müllerem.

Jako kompozytor i muzyk zespołu The Del-Byzanteens wsółpracował z Wimem Wendersem przy filmie Der Stand der Dinge (Stan rzeczy, 1981/82). Wyreżyserował videoclip piosenki pt. The Lady Don’t Mind (1985) zespołu Talking Heads, a także clipy Toma Waitsa i Neila Younga. Już debiutancki film Nieustające wakacje przyniósł Jarmuschowi międzynarodowe uznanie – film ten zdobył Nagrodę im. Josepha von Sternberga – MFK Mannheim 1980 oraz nagrodę FIRPESCI festiwalu w Figuera da Foz. Inaczej niż w raju uhonorowano nagrodą Caméra d’Or – MFF Cannes 1984 oraz nagroda krytyków nowojorskich 1984, zaś Poza prawem – nagrodami dla najlepszego filmu zagranicznego (Bodil Film Festival; Amanda Film Festival; Izrael 1987) oraz dla Roberto Benigniego (Włochy, Dania 1987). Mystery Train otrzymał Nagrode Jury w Cannes 1989, a Noc na Ziemi – główną nagrodę MFF w Houston 1992 oraz Independent Spirit Award (za zdjęcia) 1993. W 1997 roku Truposz Jarmuscha otrzymał Felixa dla najlepszego filmu nieeuropejskiego, krytycy nowojorscy uhonorowali ten film swoja coroczną nagrodą za zdjęcia. Ghost Dog znalazł się w konkursie MFF w Cannes 1999. Zrealizowany w 2005 roku Broken Flowers wyjechał z Cannes z Wielką Nagrodą Jury.

Strona internetowa:
www.jimjarmusch.com